Öý emlägini meýletin ätiiýaçlandyryş

"Harydyň bahasyny ýazyň" bölüminde ätiýaçlandyryljak desganyň (telefon, ýük, awtoulag we ş.m.) durýan nyrhyny görkeziň. Has giňişleýin maglumat üçin +993 64 065666 belgä jaň ediň.

Töwekgelçilikleriň ady:

1.Tebigy betbagtçylyklardan

2.Betbagtçylykly hadysalaryň

3.Üçünji taraplaryň bilkastlaýyn we bikanun hereketlerinden

4.Emlägiň ogurlanmagy

5.Elektrik gurallaryň we durmuş tehnikasynyň ýanmagy

Ätiýaçlandyryş obýektleri

1. Ätiýaçlandyryş obýektleri şulardan ybaratdyr:

şahsy eýeçilikde ulanylýan öý emlägi, gündelik durmuşy goşlary, şeýle hem ýaşaýyş jaýlaryndaky, döwlet we jemgyýetçilik ýaşaýyş gaznalarynyň jaýlarynda ýerleşen ýaşaýyş otaglaryndaky we ýaşaýyş jaýlarynyň kömekçi otaglaryndaky we öýlerdäki enjamlaryň we bezeg işleriniň parçalary ätiýaçlandyryş obýektleri bolup çykyş edýärler.

2. Şu Kadalar boýunça öý emläginiň aşakdaky görnüşleri ätiýaçlandyryşa degişli daldir:

- beýleki ätiýaçlandyryş Kadalarynyň şertleri boýunça ätiýaçlandyryşa degişli bolan emläk (ulag serişdeleri, öý haýwanlary, oba hojalyk ekinleri, jaýlar we ş.m.);

- Ätiýaçlandyrýana eýeçilik, ulanyş we dolandyryş hukugynda degişli bolmadyk, jaýda ýerleşýän, şeýle hem kanun esasynda (Ätiýaçlandyrýan şahsa) degişli bolmadyk ýerlerde özbaşdak gurulan jaýlarda bolan emläk;

- ýykylmaga degişli bolan, düýpli abatlaýyş işleri geçirilmeli heläkçilik ýagdaýynda bolan jaýlarda we otaglarda ýerleşen emläk;

- şeýle wehim barada bellenilen tertipde yglan edilen ýa-da ygtyýarly edaralar tarapyndan wehimiň halatyny tassyklaýan degişli resminama düzülen pursatyndan başlap opurylmak, suw basmak ýa-da beýleki tebigy betbagtçylyklar wehim salýan zolakda ýerleşýän emläk;

- muzdsyz alynmaga degişli, döwlet edaralarynyň çözgüdi boýunça bahasy tölenilip, başga biriniň eýeçiligine degişli bolan emläk;

- şaýylyklar;

- altynyň, platinaň we kümüşiň sap tebigy metal bölekleri (plastinalary, guýmalary, simleri), şaýylyklar, ordenler, medallar, din närseleri, mineral çig maly (kristallar) görnüşindäki daşlar, diş oturtmalary, tehniki almazlar we beýleki önümçilik – tehniki önümler;

 - iýmit önümleri, spirtli içgiler, temmäki önümleri, oba hojalyk we beýleki çalt zaýalanýan önümler (gök önümler, ir-iýmişler, tohumlar);

- zäherli, partlaýjy, iýiji serişdeler we maddalar;

- açyk howada ýerleşen emläk (antennalar we ş.m.).

6. Öý emlägi Ätiýaçlandyrýanyň ýa-da ätiýaçlandyrylan şahsyň hemişelik ýaşaýan ýeri boýunça: ähli ýaşaýyş we kömekçi jaýlarda, şeýle hem ätiýaçlandyryş şahadatnamasynda görkezilen salgy boýunça mellek (mülk) ýerlerinde ätiýaçlandyrylan hasaplanylýar.

7. Ätiýaçlandyrýanyň ýa-da ätiýaçlandyrylan şahsyň Türkmenistanyň çäginde hemişelik ýaşaýan ýerini çalyşmagy bilen bagly bolan öý emlägi demir ýol, awtoulaglar we ulaglaryň beýleki görnüşinde daşalan wagtyna hem, diňe kanunçylyk ýa-da daşama şertnamasy boýunça ulag guramasyna (daşaýja) daşalýan emlägiň bütewligi üçin jogapkärçilik bellenen ýagdaýlardan başga halatlarda, ätiýaçlandyrylan hasap edilýär.

8. Ätiýaçlandyrýanyň ýa-da ätiýaçlandyrylan şahsyň hemişelik ýaşaýan ýerini üýtgeden halatynda bu sebäpli göçürilen emläk hem Ätiýaçlandyrýanyň ýa-da ätiýaçlandyrylan şahsyň täze salgysy boýunça şertnamada göz öňünde tutulan möhletiň ahyryna çenli ätiýaçlandyrylan hasap edilýär (ätiýaçlandyryş şahadatnamasyny täzeden baglaşmazdan). Öňki ýaşaýan ýerinde wagtlaýynça galdyrylan emläk bolsa diňe Ätiýaçlandyrýanyň ýa-da ätiýaçlandyrylan şahsyň täze ýere göçen gününden başlap bir aýyň dowamynda ätiýaçlandyrylan hasap edilýär.

9. Eger ätiýaçlandyryş halaty Ätiýaçlandyrýanyň ýa-da ätiýaçlandyrylan şahsyň maşgala agzalarynyň täze hemişelik ýaşaýyş ýerine göçen wagtyndan bir aýyň dowamynda ýa-da göçmekleri sebäpli öý emlägini daşaýan wagtynda bolan bolsa, onda Ätiýaçlandyrýanyň ýada ätiýaçlandyrylan şahsyň ýazmaça görnüşindäki ylalaşygynyň esasynda olar şertnamada görkezilen pul möçberiniň çäginde ätiýaçlandyryş öwezini doluş tölegini almak hukugyndan peýdalanyp bilerler we Ätiýaçlandyrýan ýa-da ätiýaçlandyrylan şahs bilen ätiýaçlandyryş şertnamasyndan ýüze çykýan borçnamalary bilelikde çekerler.

10. Saýalyk ýa-da bag öýjagazlarynda ýerleşýän öý emlägi (şol sanda Ätiýaçlandyrýanyň ýa-da ätiýaçlandyrylan şahsyň hemişelik ýaşaýan ýerinden üýtgedileni) ätiýaçlandyryşa ýörite şertnama boýunça kabul edilýär.

11. Ätiýaçlandyrýanyň ýa-da ätiýaçlandyrylan şahsyň ätiýaçlandyryş şahadatnamasynda görkezilen hemişelik ýaşaýan ýerininiň ýazgysyndan çykan halatynda, çykmagynyň sebäbine garamazdan (Ätiýaçlandyrýanyň ýa-da ätiýaçlandyrylan şahsyň öý emlägini äkitmegi bilen hemişelik ýaşaýan ýerini üýtgetmeginden başga halatlarda) ätiýaçlandyryş şertnamasy diňe şertnamada görkezilen salgyda ýerleşýän emläk boýunça güýjüni saklaýar.

Ätiýaçlandyrýanyň ýa-da ätiýaçlandyrylan şahsyň hemişelik ýaşaýan ýerinde ýerleşýän we miras boýunça başga adama geçen emläk ätiýaçlandyryş şertnamasynyň ahyrky möhletine çenli ätiýaçlandyrylan hasap edilýär.

Ätiýaçlandyrýan ýa-da ätiýaçlandyrylan şahs bilen bile ýaşamaýan adama berlen emläk ätiýaçlandyrylan diýip hasap edilmeýar.

12. Şeýle wehim barada bellenilen tertipde yglan edilen ýa-da ygtyýarly edaralar tarapyndan wehimiň halatyny tassyklaýan degişli resminamalar düzülen pursatyndan başlap opurylmak, suw basmak ýa-da beýleki tebigy betbagtçylyklar wehim salýan zolakda ýerleşýän öý emlägi, wehim yglan edilen halatlardan başga ýagdaýlarda şu Kadalaryň 3-nji böleginde görkezilen ähli halatlaryň bolmak ýagdaýyna ätiýaçlandyryşa kabul edilip bilner. Kadadan çykma hökmünde diňe öňki şertnamanyň möhleti tamamlanmanka täze möhlete şertnama baglaşylan halatlar bolup durýarlar. Munda täze şertnama boýunça bellenilýän ätiýaçlandyryş pul möçberi öňki şertnamada görkezilenden ýokary bolmaly däldir.